Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α’ 109/19.07.2024) ο νόμος 5123/2024 με τίτλο «Εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου για το ενέχυρο και σύσταση Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων επί κινητών, απαιτήσεων και άλλων δικαιωμάτων και άλλες διατάξεις.».
Διακηρυσσόμενος στόχος του νομοθέτη είναι η δημιουργία ενός συνεκτικού, ενιαίου και σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου, του οποίου βασικές κατευθυντήριες αρχές είναι η αντιμετώπιση των διαχρονικών κενών και ο εκσυγχρονισμός των διατάξεων, ώστε να προκύψει ένα μοντέλο πιστώσεων σε κινητά, ανάλογο των ευρωπαϊκών και διεθνών καλών πρακτικών. Ο παραπάνω στόχος επιχειρείται να επιτευχθεί με τις διατάξεις του νέου νόμου περί της σύστασης και είσπραξης ενεχύρου και με τη θεσμοθέτηση του ενιαίου ηλεκτρονικού μητρώου καταχώρισης και υποχρεωτικής εγγραφής των συμβάσεων ενεχύρου και λοιπών προς εγγραφή πράξεων σε αυτό, με άμεσο και γρήγορο τρόπο.
Βραχυπρόθεσμη διακηρυσσόμενη επιδίωξη του νέου νομοθετικού πλαισίου είναι η λειτουργία στην Ελλάδα του θεσμού του ενεχύρου με ακόμη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, διαφάνεια, ευκολία και προσβασιμότητα.
Μακροπρόθεσμοι στόχοι του Ν 5123/2024 είναι η διευκόλυνση της εποπτείας από τους συναλλασσόμενους, με απλούστευση, αποφόρτιση, επιτάχυνση και ομογενοποίηση της διαδικασίας σύστασης και καταχώρισης ενεχύρου μέσω κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων. Συγχρόνως επιδίωξη του νόμου είναι η δραστική μείωση και επί της ουσίας κατάργηση, τόσο της διοικητικής επιβάρυνσης (λειτουργικής και οικονομικής) όσο και της καθυστέρησης που προκαλεί η έγγραφη τήρηση βιβλίων σε κτηματολογικά γραφεία. Βασική μέριμνα του νομοθέτη αποτελεί και η άμεση απομείωση του έγχαρτου όγκου και συνεπώς της σχετικής επιβάρυνσης για το Ελληνικό Κτηματολόγιο και τους συναλλασσόμενους.
Μεταξύ των καινοτομιών του νέου νομοθετήματος είναι ότι προβλέπεται ρητά στο άρθρο 15 η σύσταση «Ηλεκτρονικού Μητρώου Ενεχύρων» στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο». Το μητρώο θα λειτουργεί ως δημόσια υπηρεσία μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης. Αντικείμενο του μητρώου είναι η τήρηση, ενημέρωση και λειτουργία του συστήματος εγγραφής πράξεων (όπως αυτές ρητά προβλέπονται στο άρθρο 17 παρ. 2) , με σκοπό τη διασφάλιση της δημοσιότητας και αξιοπιστίας των νομικών δεδομένων και πληροφοριών και τη διασφάλιση της δημόσιας πίστης και ασφάλειας των σχετικών συναλλαγών.
